Żochowo
Megality
Z 2 stanowisk megalitycznych znanych tu archeologom udało mi się zidentyfikować tylko jedno – to łatwiejsze. Znajduję się ono tuż przy niebieskim szlaku (Doliny Łupawy), ok. 300 m od miejsca, w którym mija on ruiny d. PGR Huta, w miejscu, gdzie zbliża się do szlaku uprawny las. Tam, dosłownie w narożniku skrzyżowania z polną drogą ku rzece Łupawie, znalazłem 3 głazy różnej wielkości, ułożone prawie idealnie w linii z płn.-zach. na płd.-wsch., w taki sposób, że największy z nich leżał najdalej na płd.-wsch., a najmniejszy – najdalej na płn.-zach. Na wsch. od środkowego i najmniejszego z głazów widoczne było skupisko niewielkich kamieni o ostrych krawędziach, wyglądające jak ślad kamienno-ziemnego nasypu. Najprawdopodobniej był tu zatem trapezowaty grobowiec kujawski jak te w Poganicach, zorientowany czołem ku płd.-wsch. W lesie dalej od szlaku nie brak innych „podejrzanych” kamieni, ale nie układają się one w tak logicznie złożone kształty.
Nie udało mi się niestety zidentyfikować bez wątpliwości drugiego z żochowskich cmentarzysk. Według mapy, powinno się znajdować u płn. krawędzi tego samego lasu (a raczej jego starszej części), gdzieś w okolicy stojącej tam drewnianej wieży. Jednak w lesie od wieży ku Łupawie nie było widać żadnych kamieni, a w tym ku szlakowi – owszem były, ale nie dość byłem przekonany, że nie pochodzą z czyszczenia sąsiedniego pola.
Dojazd – jak do Poganic.
16/6/02
W: J. Wierzbicki, Łupawski mikroregion osadniczy..., 1999, s. 17
opisał Marek Sodolski